Η άρθρωση του γόνατος είναι από τις πιο βαριά φορτιζόμενες αρθρώσεις του σώματος. Σχηματίζεται από τρία οστά (κνήμη, επιγονατίδα, μηριαίο) τα οποία συγκρατούνται μεταξύ τους με συνδέσμους και μύες. Οι μηνίσκοι είναι μηνοειδείς ημισεληνοειδείς χόνδρινοι δίσκοι, παρεμβάλλονται μεταξύ του μηριαίου οστού και της κνήμης με βασικό σκοπό την κατανομή των δυνάμεων συμπίεσης μεταξύ μηριαίου και κνήμης σε μεγαλύτερη έκταση, άρα, και μικρότερη καταπόνηση του αρθρικού χόνδρου. Η λέξη meniscus προέρχεται από την αρχαία Ελληνική λέξη Μήνη (Σελήνη) και τη λέξη Μηνίσκος (Μισοφέγγαρο) (Τεγόπουλος & Φυτράκης, 1999). Αποτελούνται από ένα πυκνό μεσοκυττάριο υγρό αποτελούμενο από νερό (72%), κολλαγόνο (22%) και άλλα συστατικά (6%) όπου ανάμεσά τους παρεμβάλλονται κύτταρα. Η αναλογία των συστατικών διαφοροποιείται με την ηλικία, εάν έχουν υποστεί τραυματισμό ή αν υπάρχει κάποια άλλη παθολογική κατάσταση (Sweigart & Athanasiou, 2001).

Εικόνα 1. Άρθρωση του γόνατος (www.goudelis.gr).

Κάθε άρθρωση του γόνατος έχει δύο μηνίσκους, τον έξω και τον έσω. Ο κάθε μηνίσκος αποτελείται από τρία τμήματα: το σώμα, το πρόσθιο και το οπίσθιο κέρας.

Εικόνα 2. Το σώμα, το πρόσθιο και το οπίσθιο κέρας του έσω & του έξω μηνίσκου (https://repository.kallipos.gr).

Ο έσω μηνίσκος έχει σχήμα ημισελήνου και είναι μεγαλύτερος συγκριτικά με τον έξω. Το έξω χείλος του συνδέεται ισχυρά με τον έσω πλάγιο σύνδεσμο. Ο ημιυμενώδης μυς συνδέεται με το οπίσθιο τμήμα του έσω μηνίσκου και τείνει να τραβά τον μηνίσκο προς τα πίσω και έξω κατά τη διάρκεια της κάμψης. Η στενή αυτή ένωση με τον έσω πλάγιο σύνδεσμο και τον ημιυμενώδη περιορίζει την κινητικότητα του έσω μηνίσκου αιτία που τον καθιστά πιο ευάλωτο σε ρήξεις (Μάλλιου, Μπενέκα & Γιοφτσίδου, 2002).

Ο έξω μηνίσκος είναι μικρότερος, το σχήμα του είναι κυρτό και τείνει να γίνει κύκλος (Kapandji, 2000). Συνδέεται με τον οπίσθιο χιαστό και με τον τένοντα του ιγνυακού. Οι μηνίσκοι κινούνται με την κνήμη κατά την κάμψη-έκταση και με τον μηρό κατά τις στροφικές κινήσεις (Kapandji, 2000).

Οι μηνίσκοι είναι παχύτεροι στην περιφέρεια και λεπταίνουν προς το κέντρο παρέχοντας έτσι σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος, ενώ συγχρόνως βοηθά στην αναδιανομή και απόσβεση των φορτίων που αυτή υφίσταται κατά τη διάρκεια της κίνησης, της προσγείωσης και της στήριξης στην άρθρωση. Ουσιαστικά οι μηνίσκοι απορροφούν πιεστικές δυνάμεις που εφαρμόζονται στην αρθρικό χόνδρο (Seedhom, 1976).

Εικόνα 3. Οι μηνίσκοι είναι παχύτεροι στην περιφέρεια και λεπταίνουν προς το κέντρο, αυξάνοντας έτσι την επιφάνεια επαφής μεταξύ των αρθρικών επιφανειών στην άρθρωση του γόνατος (https://repository.kallipos.gr).

Λειτουργία των μηνίσκων

Η κύρια λειτουργία των μηνίσκων είναι η κατανομή των δυνάμεων συμπίεσης μεταξύ μηριαίου και κνήμης σε μεγαλύτερη έκταση, άρα και μικρότερη καταπόνηση του αρθρικού χόνδρου. Στο παρελθόν, αρκετοί ασθενείς που υποβλήθηκαν σε μηνισκεκτομή ανέπτυξαν πρόωρη οστεοαρθρίτιδα γόνατος, αργότερα αποδείχθηκε ότι η αφαίρεση έστω και τμήματος του μηνίσκου αυξάνει την επιφάνεια επαφής μεταξύ των χόνδρων κατά 50 με 70%, δημιουργώντας έτσι συνθήκες τραυματισμού και πρόκλησης οστεοαρθρίτιδας.

Συνοπτικά οι λειτουργίες των μηνίσκων είναι:

• Αυξάνουν την αρθρική επιφάνεια επαφής μεταξύ κνήμης και μηρού, αυξάνοντας τη σταθερότητα του γόνατος.
• Βαθαίνουν τις κνημιαίες γλήνες.
• Διευκολύνουν τον έλεγχο της έξω στροφής της κνήμης κατά την τελική φάση της έκτασης.
• Διανέμουν τις επιβαρύνσεις και αυξάνουν την αρθρική επιφάνεια επαφής στο γόνατο.
• Απορροφούν τους κραδασμούς και έτσι προστατεύουν τον αρθρικό χόνδρο.
• Βοηθούν στη λίπανση των αρθρικών επιφανειών.

Αιμάτωση των μηνίσκων

Το εξωτερικό χείλος των μηνίσκων ονομάζεται «κόκκινη ζώνη», είναι χοντρό και κυρτό και συνδέεται με τον αρθρικό υμένα. Αποτελεί την περιφερική περιοχή των μηνίσκων και έχει αγγείωση (αιμάτωση). Η «λευκή ζώνη» αποτελεί την εσωτερική περιφέρεια των μηνίσκων, είναι κοίλη, λεπτή και ασύνδετη και δεν έχει αγγείωση, δεν υπάρχει δηλαδή αιμάτωση. Μεταξύ τους υπάρχει η «κόκκινη-άσπρη ζώνη», η οποία είναι μερικώς αιματούμενη περιοχή.

Εικόνα 4. Η οριοθέτηση του μηνίσκου βασισμένη στην αιμάτωσή του(https://repository.kallipos.gr).

Εικόνα 5. Η οριοθέτηση του μηνίσκου βασισμένη στην αιμάτωσή του (https://repository.kallipos.gr).

Εικόνα 6. Η οριοθέτηση του μηνίσκου βασισμένη στην αιμάτωσή του (https://repository.kallipos.gr).

Νεύρωση των μηνίσκων

Η νεύρωση των μηνίσκων προέρχεται από τον κλάδο του κοινού περονιαίου νεύρου, του οποίου η πορεία είναι αντίστοιχη με αυτήν των αγγείων που παρέχουν αιμάτωση στους μηνίσκους. Στους μηνίσκους έχουν εντοπιστεί τρία είδη μηχανοϋποδοχέων:

• Τύπου Ι-γρήγορης προσαρμογής μηχανοϋποδοχείς (Ruffini endings)
• Τύπου ΙΙ-αργής προσαρμογής μηχανοϋποδοχείς (Pacinian)
• Τύπου ΙΙΙ (Golgi tendon organs)

Οι μηχανοϋποδοχείς τύπου Ι & ΙΙ βρίσκονται σε μεγαλύτερη συγκέντρωση στο οπίσθιο κέρας των μηνίσκων, επηρεάζοντας θετικά τις νευρομυϊκές προσαρμογές της άρθρωσης, συνεπώς ασκήσεις που προκαλούν μεταβολές των πιεστικών δυνάμεων στην περιοχή, βελτιώνουν την ιδιοδεκτικότητα των ασθενών.

Κακώσεις μηνίσκων

Η άρθρωση του γόνατος, κατασκευαστικά, είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένη σε τραυματισμούς και εκφυλίσεις. Η κάκωση των μηνίσκων αποτελεί τη πιο συχνή διάγνωση σε τραυματισμένο γόνατο. Εντούτοις, παρά τη σημαντικότητα της κάκωσης, γνωρίζουμε ελάχιστα για την επιδημιολογία της και τους παράγοντες κινδύνου εμφάνισης.

Η ρήξη του μηνίσκου προκαλείται συνήθως όταν το πέλμα είναι καθηλωμένο στο έδαφος, το γόνατο είναι λυγισμένο και το υπόλοιπο σώμα στρέφεται βίαια προς τα έξω ή προς τα έσω. Άλλοι μηχανισμοί κάκωσης είναι  η έγερση από βαθύ κάθισμα, το παρατεταμένο γονάτισμα με απότομη έγερση ή μια πτώση στο πλάι του γόνατος. Ο  έσω μηνίσκος τραυματίζεται πιο συχνά από τον έξω, ενώ παράλληλα οι μεμονωμένες οριζόντιες ρήξεις είναι σπάνιες σε νεαρά άτομα και εμφανίζονται κατά κανόνα στο πιο αδύναμο γόνατο.

Τύποι κακώσεων

Οι ρήξεις των μηνίσκων ταξινομούνται σε οξείες (ή τραυματικές) και σε εκφυλιστικές.

Οι οξείες ρήξεις συνήθως συμβαίνουν σε αθλητικές και σε επαγγελματικές δραστηριότητες,  σχεδόν οι μισές περιπτώσεις των τραυματικών ρήξεων σχετίζονται με αθλητική δραστηριότητα (Bernstein, 2000). Συγκεκριμένα, η χιονοδρομία, η άρση βαρών, το ποδόσφαιρο, η χειροσφαίριση και η καλαθοσφαίριση είναι τα αθλήματα που εμφανίζουν συχνά τραυματικές κακώσεις των μηνίσκων (Rockborn & Messner, 2000).

Οι εκφυλιστικές ρήξεις είναι συνηθισμένες σε άτομα τρίτης ηλικίας. Το 60% των ατόμων τρίτης ηλικίας έχουν κάποιο είδος εκφύλισης στους μηνίσκους τους. Με την πάροδο των ετών οι μηνίσκοι χάνουν τις ελαστικές τους ιδιότητες, αυτό έχει σαν αποτέλεσμα ήπια περιστατικά να δημιουργούν ρήξεις στους ήδη εκφυλισμένους μηνίσκους (Andrews, Herrelson & Wilk, 2004).

Εικόνα 7. Είδη ρήξεων των μηνίσκων (www.imedica.gr).

Σύμφωνα με τους Bakker, Kegel, Lukas & Snoeker (2013),  oι συνηθέστεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση εκφυλιστικών ρήξεων των μηνίσκων, είναι:

• Δείκτης μάζας σώματος >25Kg/m.
• Ηλικία άνω των 60 ετών.
• Αντρικό φύλο (3:1 συγκριτικά με τις γυναίκες).
• Γονάτισμα ή βαθύ κάθισμα περισσότερο από 1 ώρα ημερησίως.
• Καθιστική εργασία για περισσότερο από 2 ώρες την ημέρα.
• Οδήγηση τουλάχιστον 4 ώρες το 24ωρο.
• Ορθοστασία για περισσότερο από 2 ώρες ημερησίως.
• Ανεβοκατέβασμα τουλάχιστον 30 σκαλοπατιών ημερησίως.
• Σήκωμα και μεταφορά βάρους (άτομα που σηκώνουν και μεταφέρουν 10, 25 και 50 κιλά για 10 φορές την εβδομάδα, έχουν 1.89, 1.58 και 2.4 περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης εκφυλιστικών ρήξεων των μηνίσκων αντίστοιχα).

Εικόνα 8. Φυσιολογικός και τραυματισμένος μηνίσκος (www.naturallife.site.gr).

Είδη κακώσεων

• Κάθετες/επιμήκεις (συνδυάζονται με ρήξη ΠΧΣ)
• Δίκην λαβής κάδου (bucket handle)
• Λοξές/δίκην μύτης παπαγάλου (προκαλούν μπλοκάρισμα στην άρθρωση)
• Οριζόντιες (συχνότερα σε ηλικιωμένους, συνδυάζονται με μηνισκικές κύστες)
• Ακτινωτές
• Περίπλοκες/συνδυαστικές

Εικόνα 9. Είδη κακώσεων των μηνίσκων (www.imedica.gr).

Μηχανισμός κάκωσης των μηνίσκων

Ο τραυματισμός του μηνίσκου προκαλείται από συμπιεστικές δυνάμεις συνδυασμένες με στροφή σε λυγισμένο γόνατο, καθώς αυτό αρχίζει και κινείται προς την έκταση.

Η έσω στροφή του μηρού σε σχέση με την κνήμη με το πόδι σταθερό στο έδαφος και το γόνατο σε μικρή κάμψη και βλαισότητα είναι οι συνθήκες κάκωσης του έσω μηνίσκου (Rockborn & Messner, 2000).

Εικόνα 10. Μηχανισμός κάκωσης (και) έσω μηνίσκου (www.healthyliving.gr).

Εικόνα 11. Μηχανισμός κάκωσης έσω μηνίσκου και έσω πλαγίου συνδέσμου (www.physiosp.wixsite.com).

Η έξω στροφή του μηρού ως προς την κνήμη, με το πόδι σταθεροποιημένο στο έδαφος και το γόνατο σε ελεφαρά κάμψη και ραιβότητα είναι οι συνθήκες κάκωσης του έξω μηνίσκου (Rockborn & Messner, 2000).

Εικόνα 12. Μηχανισμός κάκωσης έξω μηνίσκου (www.physiosp.wixsite.com).

Οι ρήξεις των μηνίσκων είναι σπάνιες στην παιδική και την εφηβική ηλικία συγκριτικά με τους ενήλικες. Μετά την ηλικία των 45 ετών, οι φυσιολογικές εκφυλιστικές αλλοιώσεις που συμβαίνουν στο σώμα μπορούν να οδηγήσουν σε ρήξη των μηνίσκων με μικρότερη εξωτερική δύναμη.

Η χαλαρότητα του γόνατος παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόκληση ρήξης στους μηνίσκους, μεγάλη πιθανότητα ρήξης σχετιζόμενης με τη χαλαρότητα της άρθρωσης του γόνατος έχουν:

• Άτομα που έχουν υποστεί προηγούμενη ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ).
• Άτομα στα οποία πέρασε πολύς χρόνος μεταξύ ρήξης ΠΧΣ και χειρουργείου αποκατάστασης.
• Ραιβότητα ή βλαισότητα στην άρθρωση του γόνατος.
• Επαναλαμβανόμενο σταύρωμα των ποδιών.

Διάγνωση

Ο γιατρός θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό. Θα πάρει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με το μηχανισμό κάκωσης και τα υπάρχοντα συμπτώματα. Θα ακολουθήσει κλινική εξέταση. Ο ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος, όχι για τη διάγνωση της ρήξης του μηνίσκου, αλλά για τον αποκλεισμό άλλων βλαβών που αφορούν τα οστά του γόνατος. Η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνει τη διάγνωση στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

Συμπτώματα

• Πόνος στην έξω ή την έσω γραμμή της άρθρωσης, ανάλογα με τον μηνίσκο που έπαθε τη βλάβη.
• Πόνος κατά την εκτέλεση στροφικών κινήσεων στην άρθρωση του γόνατος.
• Οίδημα, και σε περίπτωση περιφερικής ρήξης αίμαρθρο.
• Αστάθεια κατά τη βάδιση.
• Δυσκολία και πόνος στο ανεβοκατέβασμα σκάλας.
• Μόνιμη ή/και περιοδική εμπλοκή (κλείδωμα) του γόνατος σε επιμήκη ρήξη με αναδίπλωση (δίκην λαβής παπαγάλου), συνήθως σε θέση κάμψης.
• Κλείδωμα του γόνατος στις 10ο – 30ο κάμψης είναι ενδεικτικό ρήξης του έσω μηνίσκου.
• Κλείδωμα του γόνατος σε γωνία κάμψης μεγαλύτερης των 70ο είναι ενδεικτικό της ρήξης του οπισθίου κέρατος του έξω μηνίσκου.
• Αίσθημα αναπήδησης μέσα στο γόνατο.

Μέθοδοι θεραπείας

Οι επιλογές θεραπείας είναι τέσσερις (4):

1. Συντηρητική αγωγή.
2. Συρραφή του διαρρηγμένου μηνίσκου.
3. Μερική μηνισκεκτομή.
4. Ολική αφαίρεση μηνίσκου.

Για την επιλογή μίας εκ των τεσσάρων μεθόδων αποκατάστασης θα παίξουν σπουδαίο ρόλο οι παρακάτω παράγοντες:

• Φυσική κατάσταση του τραυματία.
• Ηλικία του τραυματία.
• Το τμήμα του μηνίσκου που έχει υποστεί τη βλάβη και αν αυτό αιματώνεται.
• Τον τύπο της ρήξης.
• Τις συνθήκες του τραυματισμού.
• Τα συμπτώματα που εμφανίζει ο τραυματίας.
• Εάν υπάρχουν συνοδοί τραυματισμοί.

Συντηρητική αγωγή

Επιλέγεται στις περιπτώσεις όπου  η βλάβη του μηνίσκου είναι τέτοιας μορφής που δεν επηρεάζεται λειτουργικά η άρθρωση του γόνατος, ή επειδή υπάρχουν συνθήκες που δεν επιτρέπουν στον ασθενή να χειρουργηθεί. Η συγκεκριμένη θεραπεία αποτελεί λύση στις περιπτώσεις που δεν δημιουργείται πρόβλημα στην κίνηση της άρθρωσης και τα συμπτώματα του πόνου και του οιδήματος σταδιακά μειώνονται.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Η επέμβαση γίνεται αρθροσκοπικά. Στο γόνατο γίνονται δύο μικρές τομές, μήκους ενός εκατοστού περίπου, η μια για την είσοδο της κάμερας και η άλλη για την είσοδο των ειδικών λεπτών εργαλείων.

Στην αρθροσκόπηση ο ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε γενική ή επισκληρίδιο αναισθησία. Στην γενική αναισθησία ή ολική  νάρκωση ο ασθενής κοιμάται σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης. Στην επισκληρίδιο ή ραχιαία νάρκωση ο ασθενής είναι ξύπνιος σε όλη τη διάρκεια της επέμβασης και η νάρκωση γίνεται από τη μέση και κάτω.

Ο χειρουργός, αφού εξετάσει την άρθρωση με το αρθροσκόπιο και εντοπίσει τη βλάβη κάνει είτε μηνισκεκτομή, είτε συρραφή ή αφαιρεί ολόκληρο το μηνίσκο.

Πριν την επέμβαση

Πριν εισαχθεί στο νοσοκομείο ο ασθενής πρέπει να ενημερώσει τον ιατρό για τυχόν παρουσία φλεγμονής στο σώμα του (χαλασμένα δόντια, μολυσμένα νύχια). Οι άντρες για κάποια ουρολοίμωξη ή πρόβλημα με τον προστάτη τους. Παρουσία φλεγμονής είναι επικίνδυνη για τον ασθενή, αφού μέσω της κυκλοφορίας του αίματος μπορεί να μεταφερθεί στο γόνατο. Ο γιατρός πρέπει να είναι ενήμερος για τη φαρμακευτική αγωγή, ιδιαίτερα φάρμακα τύπου Salospir, Plavix, Sintrom. Επίσης πρέπει να ενημερωθεί αν ο ασθενής λαμβάνει κορτιζόνη, αγωγή για ψυχικές παθήσεις, αντισυλληπτικά, αγωγή για θυρεοειδή και σακχαρώδη διαβήτη. Ο ασθενής πρέπει να πάει καθαρός στο νοσοκομείο, και, αν καπνίζει καλό είναι να έχει σταματήσει το κάπνισμα. Η αρθροσκόπηση έχει τους ίδιους κινδύνους με κάθε μεσαίου τύπου επικινδυνότητας επέμβαση, όπως φλεγμονή, πνευμονική εμβολή, βλάβες αγγείων και νεύρων. Τα ποσοστά των επιπλοκών βέβαια έχουν μειωθεί σημαντικά και η επέμβαση είναι επιτυχής 99%.

Οι προεγχειρητικός έλεγχος περιλαμβάνει:

• Γενική αίματος – ΤΚΕ
• Βιοχημικό έλεγχο (σάκχαρο, ουρία, κρεατινίνη, τρανσαμινάσες, ηλεκτρολύτες).
• Έλεγχος ηπατίτιδας.
• Γενική ούρων.
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα.
• Ακτινογραφία θώρακος.
• Ακτινογραφία γόνατος F – P.

Από τη στιγμή που ο χειρούργος δώσει την έγκριση, προγραμματίζεται το χειρουργείο.

Χειρουργείο

Το εξειδικευμένο προσωπικό τοποθετεί ορό στο χέρι του ασθενή και τον οδηγεί στο χειρουργείο. Ο ασθενής τοποθετείται στο χειρουργικό τραπέζι όπου γίνεται η νάρκωση. Η διάρκεια είναι περίπου 1 με 1,5 ώρα και ο ασθενής παραμένει στην ανάνηψη μέχρι να συνέλθει. Στη συνέχεια το προσωπικό θα οδηγήσει τον ασθενή στο θάλαμο νοσηλείας. Σε ραχιαία νάρκωση δε θα αισθάνεται τα πόδια του για μερικές ώρες. Όταν η επίδραση της νάρκωσης περάσει, πιθανών ο ασθενής να αισθάνεται πόνο στο χειρουργημένο γόνατο, όμως θα λαμβάνει παυσίπονα. Ο ορός θα παραμείνει στο χέρι του ασθενή για να του δίνονται αντιβίωση και άλλα φάρμακα. Από τη δεύτερη μέρα οι φυσικοθεραπευτές θα εκπαιδεύσουν τον ασθενή στη βάδιση με βακτηρίες, στην έγερση και στο ανέβασμα – κατέβασμα σκάλας. Επίσης θα του δείξουν ασκήσεις που θα εκτελεί μόνος του πολλές φορές την ημέρα.

Έξοδος από το νοσοκομείο – σπίτι

Ο ασθενής θα βγει από το νοσοκομείο την επόμενη μέρα της επέμβασης. Θα χρησιμοποιεί βακτηρίες (πατερίτσες) με τις πρώτες 10 μέρες η φόρτιση να είναι μικρή έως ελάχιστη (ανάλογα το χειρουργείο). Μέσα στην πρώτη εβδομάδα θα πάει για επανεξέταση. Για 15 με 20 ημέρες θα κάνει τις αντιθρομβωτικές ενέσεις στην κοιλιά. Θα εκτελεί 3 φορές την ημέρα τις ασκήσεις που έχει υποδείξει ο φυσικοθεραπευτής και μετά θα τοποθετεί επάνω στο γόνατο πάγο για 15 λεπτά. Μέχρι να αφαιρεθούν τα ράμματα, καλό είναι η περιοχή να μη βραχεί. Ο γιατρός καθορίζει κάθε πότε να γίνεται ο έλεγχος του σκέλους για την ομαλή πορεία της επέμβασης.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Ο ασθενής πρέπει να επικοινωνήσει άμεσα με τον γιατρό στην περίπτωση που:

• Παρουσιάσει πυρετό 38ο C και πάνω ή επίμονη δεκατική κίνηση.
• Παρουσιαστεί ερυθρότητα στις ουλές.
• Τρέχει υγρό από τις ουλές.
• Εμφανιστεί δύσπνοια ή πόνος στο στήθος.
• Το σκέλος πρηστεί, κοκκινίσει και πονάει.

Αποκατάσταση

Για τον επιτυχή σχεδιασμό ενός προγράμματος αποκατάστασης ο φυσικοθεραπευτής πρέπει να λάβει υπόψη του κάποιες σημαντικούς παραμέτρους όπως:

• Ο μηνίσκος που είχε τη βλάβη.
• Εάν έγινε ολική ή μερική αφαίρεση ή συρραφή του μηνίσκου.
• Ηλικία.
• Προεγχειρητική κατάσταση του γόνατος.
• Στόχοι επανένταξης εάν πρόκειται για αθλητή.

Στόχοι αποκατάστασης

• Ανάκτηση εύρους κίνησης.
• Βελτίωση μυϊκής δύναμης.
• Βελτίωση ιδιοδεκτικότητας – ισορροπίας.
• Λειτουργική επανένταξη.

Συνήθως το εύρος κίνησης της άρθρωσης δεν επηρεάζεται μετά από αρθροσκοπική μηνισκεκτομή. Στις περιπτώσεις βέβαια που για οποιοδήποτε λόγο καθυστερήσει σημαντικά το χειρουργείο, οι μυς έχουν ατροφήσει και έχουν χάσει σημαντικό ποσοστό από την ελαστικότητά τους, αυτό με τη σειρά του επηρεάζει σημαντικά το εύρος κίνησης της άρθρωσης.  Μετά τη θεραπευτική άσκηση εφαρμόζεται πάγος στην περιοχή για τη μείωση του οιδήματος. Σε περίπτωση που υπάρχει έντονος ερεθισμός, η κρυοθεραπεία εφαρμόζεται πολλές φορές την ημέρα.

Η βελτίωση της μυϊκής δύναμης πρέπει να ξεκινήσει από την πρώτη ημέρα του χειρουργείου. Λόγω του οιδήματος και του φόβου δεν μπορεί να αξιολογηθεί αντικειμενικά η ελάττωση της μυϊκής δύναμης, σύμφωνα με έρευνες (Andrews et all., 2004) υπολογίζεται στο 20% συγκριτικά με το υγιές σκέλος. Από την έξοδο από το χειρουργείο εκτελούνται ισομετρικές συσπάσεις όλων των μυών που δρουν στο γόνατο, ασκήσεις ΚΚΑ με 30ο κάμψης γόνατος από όρθια στάση, την δεύτερη με τρίτη ημέρα εκτελεί ενεργητικά κάμψη – έκταση γόνατος στο όριο του πόνου. Ο φυσικοθεραπευτής παρακολουθώντας την εξέλιξη του γόνατος προσθέτει στο πρόγραμμα ασκήσεις με βάρη και λάστιχα, καθώς και ασκήσεις με το βάρος του σώματος.

Η βελτίωση της ισορροπίας και της ιδιοδεκτικότητας είναι απαραίτητες όχι μόνο σε αθλητές, αλλά και ηλικιωμένους. Η αφαίρεση του μηνίσκου ή τμήματος του μηνίσκου προκαλεί μείωση των μηχανοϋποδοχέων με αποτέλεσμα τη μείωση της ιδιοδεκτικής πληροφορίας (Malliou et all., 2012). Συνεπώς επηρεάζονται σημαντικά η ισορροπία και η σταθερότητα του γόνατος (Malliou et all., 2016). Αρχικά οι ασκήσεις ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας είναι ασκήσεις κλειστής κινητικής αλυσίδας σε σταθερή επιφάνεια και προοδευτικά είναι συνδυασμένες ανοικτής – κλειστής σε ασταθείς επιφάνειες.

Εικόνα 13. Ασκήσεις σε ασταθή επιφάνεια για την βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας (www.exerciseforhealth.gr).

Εικόνα 14. Ασκήσεις σε ασταθή επιφάνεια για την βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας (www.exerciseforhealth.gr).

Εικόνα 15. Ασκήσεις σε ασταθή επιφάνεια για την βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας (www.exerciseforhealth.gr) .

Εικόνα 16. Ασκήσεις σε ασταθή επιφάνεια για την βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας (www.exerciseforhealth.gr).

Η λειτουργική επανένταξη περιλαμβάνει μιμητικές ασκήσεις κάθε αθλήματος για αθλητές και κινήσεις της καθημερινότητας προσαρμοσμένες σε ασκήσεις για απλούς ανθρώπους. Κύριος στόχος είναι η επαναφορά του χειρουργημένου γόνατος στη προ – τραυματισμού κατάσταση. Περιλαμβάνει πλήρη φόρτιση του γόνατος για τη βελτίωση της δυναμικής σταθερότητας του γόνατος.

Οι παραπάνω στόχοι επιτυγχάνονται μέσα από ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης, ανάλογα με την κατάσταση του ασθενή και το είδος της επέμβασης.

Βιβλιογραφία

• https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/204/1/02_chapter_6.pdf
• https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/207/7/00_master_document_KOY.pdf
• www.phyed.duth.gr/undergraduate/images/files/congress/2008/Rehabilitation.pdf